Een tartan is een geruite, wollen stof, waar de Schotse kilt van wordt gemaakt. De oude Kelten droegen al geruite kleding en de goede kwaliteit was zelfs in het Romeinse rijk bekend. Het woord tartan stamt waarschijnlijk af van het Franse woord ‘tiretaine’, dat een soort wol aanduidt, of van het Gaelische woord ‘breacan’ wat gespikkeld betekent.
Het patroon van een tartan wordt gemaakt door met afwisselende stroken gekleurde draden te weven, zowel in de schering als in de inslag, met rechte hoeken ten opzichte van elkaar. Op de kruispunten van dezelfde kleur, wordt deze helderder, dan als de draad een andere kleur kruist. De resulterende kleurenblokken herhalen zich in verticale en horizontale richting.
Oorspronkelijk hoorde elke ruit waarschijnlijk bij een bepaalde streek, en werd deze geassocieerd met een wever of weversfamilie die daar woonde. Later hoorde elke ruit bij een bepaalde schotse Clan. Er is helaas ook een tijd geweest, dat de Schotse ruit verboden werd in Schotland. Dit gebeurde na de Jacobitische opstanden opstanden, nadat Engeland en Schotland één werden. Nadat de Highlanders de Slag bij Culloden in 1746 hadden verloren, wilde de overheid de Hooglandse cultuur kapot maken. De overheid riep in 1747 de Dress Act (Kleding wet) in het leven, die de mannen verbood om zich in tartans te hullen.
Een aantal Schotten wisten die wet te omzeilen, door bijvoorbeeld het leger in te gaan, waar de ruit niet verboden was. Toen de Dress Act na 35 jaar werd opgeheven, had de wet zijn vernietigende werking al gedaan. Veel van de Schotse tradities waren verloren gegaan en moesten opnieuw uitgevonden worden.
Aangezien er veel clans zijn, zijn er ook veel tartans. Alleen voor de Stewarts zijn er al 69 officiële tartans. Sommige tartans zijn algemeen en kunnen door een ieder met die naam gedragen worden, maar er zijn ook specifieke tartans die feitelijk alleen door een specifieke familie (clan) gedragen mogen worden, zoals de Stuart of Bute of Stewart of Athol.
De Hunting Stewart is de nationale tartan van Schotland en mag door elke schot gedragen worden.
